Keyboard shortcuts

Press or to navigate between chapters

Press S or / to search in the book

Press ? to show this help

Press Esc to hide this help

Đạo Đức Kinh — Chương 11

Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)


I. Đối chiếu bản gốc

  • Vương Bật: Chương 11
  • Mã Vương Đôi: Thuộc 道經, tiếp sau chương 10.

II. Nguyên văn Hán cổ

Note

三十輻共一轂,當其無,有車之用。 埏埴以為器,當其無,有器之用。 鑿戶牖以為室,當其無,有室之用。 故有之以為利,無之以為用。

Note

三十輻共一毂,當其無,有車之用。 埏埴為器,當其無,有器之用。 鑿戶牖為室,當其無,有室之用。 故有之以為利,無之以為用。

Note

  • 「轂」 (WB) ⇆ 「毂」 (帛): cùng nghĩa “trục bánh xe”.
  • 「埏埴以為器」 (WB) ⇆ 「埏埴為器」 (帛): chữ “以” lược bỏ, ý không đổi.

III. Bản dịch Việt

Note

Ba mươi nan xe cùng về một trục — nhờ chỗ trống ở giữa mà xe chạy được. Nặn đất sét thành đồ gốm — nhờ chỗ rỗng bên trong mà có thể đựng được. Đục cửa, khoét cửa sổ làm nhà — nhờ chỗ rỗng bên trong mà ở được. Cho nên, có đem lại lợi, nhưng chính cái không mới làm nên công dụng.


IV. Chú giải

Note

  • Nan xe và trục: nan nhiều, trục cứng, nhưng nhờ khoảng rỗng ở tâm mà bánh xe quay được.
  • Đồ gốm: đất sét làm thành hình, nhưng phần hữu ích chính là chỗ rỗng chứa bên trong.
  • Căn nhà: tường bao quanh, nhưng phần để sống là không gian trống bên trong.

V. Khái quát ý nghĩa

Note

  • “Có” (hình, chất) đem lại lợi ích.
  • “Không” (rỗng, trống) mới là điều làm nên công dụng thật sự.

Tinh yếu: Chính khoảng trống vô hình mới là gốc của công dụng hữu hình。


VI. Bài học ứng dụng

Hình ảnhBài họcỨng dụng
Bánh xeRỗng mới quayBiết chừa chỗ cho sự linh hoạt trong công việc
Đồ gốmRỗng mới dùngĐừng chỉ chăm lo bề ngoài, mà coi trọng khoảng trống để chứa đựng
Căn nhàRỗng mới ởTrong cuộc sống, khoảng lặng, khoảng nghỉ mới giữ được sự an ổn

VII. Ngộ nhận & Gỡ giải

Note

  • Nhầm: “Đề cao cái không” = phủ nhận cái có. Gỡ: Cái có và cái không bổ sung cho nhau: có cho hình dạng, không cho công dụng.
  • Nhầm: “Không” = trống rỗng vô nghĩa. Gỡ: Cái rỗng chính là chỗ để sinh ra giá trị sử dụng.

VIII. Kết luận

Note

Chương 11 nhắc rằng: “có” làm nên hình dạng, nhưng “không” mới làm nên công dụng. Muốn sống hài hòa, phải biết coi trọng cả hình lẫn rỗng, cả cái thấy được và cái không thấy được。