Keyboard shortcuts

Press ← or → to navigate between chapters

Press S or / to search in the book

Press ? to show this help

Press Esc to hide this help

Đạo Đức Kinh — Chương 16

Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)

I. Đối chiếu bản gốc

  • Vương Bật: Chương 16
  • Mã Vương Đôi: Thuộc 道經, tiếp sau chương 15.

II. Nguyên văn Hán cổ

Note

致虛極，守靜篤。 萬物並作，吾以觀復。 夫物芸芸，各復歸其根。 歸根曰靜，靜曰復命。 復命曰常，知常曰明。 不知常，妄作凶。 知常容，容乃公，公乃全，全乃天，天乃道，道乃久，沒身不殆。

Note

致虛極，守靜篤。 萬物並作，吾以觀復。 夫物芸芸，各復歸其根。 歸根曰靜，靜曰復命。 復命曰常，知常曰明。 不知常，妄作凶。 知常容，容乃公，公乃全，全乃天，天乃道，道乃久，沒身不殆。

Note

  • Hai bản gần như thống nhất hoàn toàn, không khác biệt đáng kể.

III. Bản dịch Việt

Note

Giữ hư tĩnh đến cực, giữ tĩnh lặng đến sâu. Muôn vật cùng sinh, ta nhìn thấy sự trở lại. Vạn vật sum suê, đều quay về gốc. Quay về gốc gọi là tĩnh, tĩnh gọi là trở về mệnh. Trở về mệnh gọi là thường, biết thường gọi là sáng. Không biết thường, làm bậy thì hung. Biết thường thì dung, dung thì công, công thì toàn, toàn thì hợp trời, hợp trời thì hợp Đạo, hợp Đạo thì lâu dài, suốt đời không nguy。

IV. Chú giải

Note

  • Hư và tĩnh: trạng thái lặng rỗng, giúp thấy rõ sự trở về của muôn vật.
  • Trở về gốc: mọi vật đều quay lại cội nguồn → vòng sinh diệt tự nhiên.
  • “Biết thường”: hiểu quy luật vận hành vĩnh hằng.
  • “Không biết thường”: cưỡng ép trái tự nhiên → gặp họa.
  • Tiến trình: biết thường → dung → công bằng → toàn vẹn → hợp trời → hợp Đạo → lâu bền.

V. Khái quát ý nghĩa

Note

  • Đạo dạy: lặng và rỗng để thấy sự trở về gốc.
  • Hiểu quy luật thường hằng → sáng suốt.
  • Thuận Đạo thì bền lâu, vô nguy.

Tinh yếu: Tĩnh và rỗng để thấy sự trở về gốc. Biết thường thì sáng, thuận Đạo thì lâu bền。

VI. Bài học ứng dụng

Hình ảnhBài họcỨng dụng
Hư và tĩnhGiữ tâm lặng rỗngThực tập thiền, tĩnh tâm để sáng suốt
Vạn vật trở gốcHiểu quy luật tự nhiênKhông cưỡng cầu, chấp nhận sinh – diệt
Biết thườngNắm quy luật → sángỨng dụng quy luật lâu dài trong công việc, đời sống
Dung – công – toànMở lòng bao dung → công bằng → toàn vẹnLãnh đạo minh triết, sống hòa hợp

VII. Ngộ nhận & Gỡ giải

Note

  • Nhầm: “Hư tĩnh” = vô vi tiêu cực. Gỡ: Thực ra là giữ lòng lặng để thấy rõ, chứ không phải lười biếng.
  • Nhầm: “Quay về gốc” = quay lại quá khứ. Gỡ: Ý là về bản tính, bản mệnh, không phải thời gian.

VIII. Kết luận

Note

Chương 16 dạy: giữ hư và tĩnh để thấy vạn vật trở về gốc. Hiểu quy luật thường hằng thì sáng suốt, thuận theo Đạo thì lâu bền, suốt đời không nguy。