Keyboard shortcuts

Press or to navigate between chapters

Press S or / to search in the book

Press ? to show this help

Press Esc to hide this help

Đạo Đức Kinh — Chương 45

Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)


I. Đối chiếu bản gốc

  • Vương Bật: Chương 45
  • Mã Vương Đôi: Thuộc 德經, tiếp sau chương 44。

II. Nguyên văn Hán cổ

Note

大成若缺,其用不弊; 大盈若沖,其用不窮; 大直若屈,大巧若拙,大辯若訥。 躁勝寒,靜勝熱,清靜為天下正。

Note

大成若缺,其用不敝; 大盈若沖,其用不窮; 大直若屈,大巧若拙,大辯若訥。 躁勝寒,靜勝熱,清靜為天下正。

Note

  • Hai bản thống nhất, chỉ khác ở chữ “弊 / 敝”,đều nghĩa là “mòn, hỏng”。

III. Bản dịch Việt

Note

Đại thành trông như khuyết, mà công dụng không hề cạn; Đại đầy trông như rỗng, mà dùng mãi không cùng; Đại ngay trông như cong, đại khéo trông như vụng,đại biện trông như lắp bắp。

Nóng nảy thắng lạnh,tĩnh lặng thắng nóng。 Thanh tĩnh là khuôn mẫu của thiên hạ。


IV. Chú giải

Note

  • “Đại thành như khuyết”: thành tựu lớn nhìn như còn dở, vì không tự mãn. Chính sự chưa đủ ấy khiến nó tiếp tục sinh. 👉 Cái hoàn mỹ thật không phô trương; nó mở, không khép lại。

  • “Đại đầy như rỗng”: người thật có, nhìn như không; lòng rộng nên chứa được nhiều, không cố chứng tỏ。

  • “Đại trực như cong, đại khéo như vụng, đại biện như lắp bắp”: bậc trí thường giản dị, tự nhiên; không gượng gạo, không tô điểm. Sự thật luôn nhu, không sắc.

  • “Tĩnh thắng nóng, thanh tĩnh là khuôn mẫu”: tĩnh là cân bằng. Khi người tĩnh, vạn vật quy hòa; khi tâm lặng, trí sáng.


V. Khái quát ý nghĩa

Note

  • Cái thật lớn không phô, cái thật khéo không khoe。
  • Tĩnh là gốc điều hòa; thanh tĩnh là thế quân bình của trời đất。
  • Hoàn thiện không nằm ở đủ, mà ở biết dừng đúng。

Tinh yếu: Cái lớn thường như thiếu,cái khéo thường như vụng。Giữ tâm thanh tĩnh – ấy là đạo chính của đời。


VI. Bài học ứng dụng

Hình ảnhBài họcỨng dụng
Bình vỡ còn nướcDở dang là còn sinhTrong sáng tạo, chừa chỗ trống cho đổi mới
Ly rỗng chứa nhiềuKhiêm là nền của khônGiữ lòng rỗng để học và dung người
Khéo mà vụngGiản dị là tinh hoaLàm việc không khoe khéo, hiệu quả tự đến
Tĩnh thắng nóngGiữ tâm lặng giữa biến độngKhi gặp xung đột, lùi một hơi, an tự nhiên

VII. Ngộ nhận & Gỡ giải

Note

  • Nhầm: “Như khuyết, như vụng” là kém cỏi。 Gỡ: Là ẩn đức – vẻ vụng bên ngoài che giấu sự hoàn thiện bên trong。

  • Nhầm: “Thanh tĩnh” là xa đời。 Gỡ: Thanh tĩnh không lìa đời, mà là sống giữa đời mà không bị cuốn。


VIII. Kết luận

Note

Chương 45 dạy: cái lớn thật thường như dở dang, cái khéo thật thường như vụng. Giữ tâm thanh tĩnh, không tranh, không phô – ấy là cách Đạo vận hành: lặng lẽ mà vô cùng。