Keyboard shortcuts

Press or to navigate between chapters

Press S or / to search in the book

Press ? to show this help

Press Esc to hide this help

Đạo Đức Kinh — Chương 49

Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)


I. Đối chiếu bản gốc

  • Vương Bật: Chương 49
  • Mã Vương Đôi: Thuộc 德經, tiếp sau chương 48。

II. Nguyên văn Hán cổ

Note

聖人無常心,以百姓心為心。 善者吾善之,不善者吾亦善之;德善。 信者吾信之,不信者吾亦信之;德信。 聖人在天下歙歙,為天下渾其心。 百姓皆注其耳目,聖人皆孩之。

Note

聖人無常心,以百姓心為心。 善者吾善之,不善者吾亦善之,德善。 信者吾信之,不信者吾亦信之,德信。 聖人在天下歙歙,為天下渾其心。 百姓皆注其耳目,聖人皆孩之。

Note

  • Hai bản gần như thống nhất, khác biệt nhỏ ở cách ngắt câu và dấu tách。

III. Bản dịch Việt

Note

Bậc Thánh không có lòng riêng,lấy lòng dân làm lòng mình。 Với người thiện, ta thiện;với kẻ bất thiện, ta cũng thiện — đó là Đức của thiện。 Với người tin, ta tin;với kẻ bất tín, ta cũng tin — đó là Đức của tín。

Bậc Thánh sống giữa thiên hạ, tâm hòa cùng thiên hạ。 Dân chăm theo tai mắt (ngoại vật),Thánh giữ tâm như trẻ thơ。


IV. Chú giải

Note

  • “Không có lòng riêng”: không có thiên vị, không bị cảm xúc cá nhân chi phối – tâm như gương, phản chiếu mà không giữ。

  • “Với kẻ bất thiện vẫn thiện”: không phải dung túng, mà là giữ lòng thiện không đổi trước cảnh trái nghịch。

  • “Đức của thiện / Đức của tín”: đức không tùy người, mà tùy chính mình – giữ trọn lòng thành, lòng tín, không đổi。

  • “Tâm như trẻ thơ”: hồn nhiên, không tính toán, trong sáng mà dung chứa。Đó là tâm hợp Đạo。


V. Khái quát ý nghĩa

Note

  • Bậc Thánh vô tư, lấy lòng người làm lòng mình。
  • Giữ thiện giữa bất thiện, giữ tín giữa vô tín。
  • Dung hòa mọi người bằng tâm hồn hồn nhiên, bao dung。

Tinh yếu: Tâm vô tư, thiện và tín không đổi — đó là tâm của Thánh nhân。


VI. Bài học ứng dụng

Hình ảnhBài họcỨng dụng
Tấm gương phẳngPhản chiếu mà không giữKhi bị phán xét, giữ bình tâm, không phản ứng cực đoan
Thiện giữa bất thiệnĐừng để người khác quyết định phẩm hạnh của mìnhGiữ lòng tốt ổn định dù môi trường xấu
Trẻ thơTâm trong sáng, không toan tínhKhi làm việc với người, giữ sự chân thành và tự nhiên

VII. Ngộ nhận & Gỡ giải

Note

  • Nhầm: “Không có lòng riêng” là không có nguyên tắc。 Gỡ: Là không cố chấp, nhưng vẫn có gốc – gốc là Đức。

  • Nhầm: “Với kẻ bất thiện vẫn thiện” là nhu nhược。 Gỡ: Là giữ lòng bình, không để ác khiến ta đánh mất thiện。


VIII. Kết luận

Note

Chương 49 dạy: Tâm của Thánh nhân là tâm không phân biệt – lấy lòng người làm lòng mình, giữ thiện và tín không đổi。Giữ tâm như trẻ thơ – thuần, sáng, không ngã – ấy là sống thuận theo Đạo。