Keyboard shortcuts

Press or to navigate between chapters

Press S or / to search in the book

Press ? to show this help

Press Esc to hide this help

Đạo Đức Kinh — Chương 53

Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)


I. Đối chiếu bản gốc

  • Vương Bật: Chương 53
  • Mã Vương Đôi: Thuộc 德經, tiếp sau chương 52。

II. Nguyên văn Hán cổ

Note

使我介然有知,行於大道,惟施是畏。 大道甚夷,而民好徑。 朝甚除,田甚蕪,倉甚虛,服文綵,帶利劍,厭飲食,財貨有餘。 是謂盜夸,非道也哉。

Note

使我介然有知,行於大道,惟施是畏。 大道甚夷,而民好徑。 朝甚除,田甚蕪,倉甚虛,服文綵,帶利劍,厭飲食,財貨有餘。 是謂盜夸,非道也哉。

Note

  • Hai bản thống nhất, chỉ khác rất nhỏ về ngắt câu, không ảnh hưởng nghĩa。

III. Bản dịch Việt

Note

Giả sử ta có chút hiểu biết mà đi trên Đại Đạo, điều duy nhất ta sợ là xa Đạo。 Đại Đạo rất bằng phẳng, mà người đời lại ưa đường tắt。

Triều đình thì xa hoa, ruộng đồng thì hoang vu,kho tàng thì trống rỗng; Áo lụa sặc sỡ, đeo gươm bén, ăn uống no say, của cải chất đầy。

Ấy gọi là khoe của của kẻ trộm, chẳng phải Đạo vậy。


IV. Chú giải

Note

  • “Chỉ sợ xa Đạo”: điều đáng sợ không phải thiếu hiểu biết, mà là hiểu sai – biến Đạo thành công cụ danh lợi。

  • “Đại Đạo bằng phẳng, mà dân thích đường tắt”: Đạo vốn giản, nhưng người đời ham nhanh, ham hơn, nên tự tạo quanh co。

  • “Triều xa hoa, dân đói nghèo”: khi kẻ cầm quyền chạy theo hào nhoáng mà bỏ gốc sinh dân, xã hội rối loạn。

  • “Khoe của của kẻ trộm”: ám chỉ sự phô trương vật chất lấy của chung làm của riêng – trái Đạo, trái Đức。


V. Khái quát ý nghĩa

Note

  • Giữ Đạo là giữ giản dị và trung thực。
  • Khi quyền, của, và hình thức lấn át nội tâm, Đạo mất。
  • Người thuận Đạo biết sợ xa Đạo – đó là gốc của khiêm và sáng。

Tinh yếu: Đại Đạo giản dị, người đời ưa quanh co。Xa hoa là biểu hiện của tâm xa Đạo。


VI. Bài học ứng dụng

Hình ảnhBài họcỨng dụng
Đường bằng mà bỏ, chọn đường tắtHam nhanh mất gốcTrong công việc, chọn cách giản, bền hơn là khéo và vội
Triều xa hoa, dân đói nghèoHình thức lấn nội dungKhi tổ chức chỉ chăm vỏ ngoài, giá trị thật mất dần
Sợ xa ĐạoGiữ mình trong giản dịLuôn tự soi lại: ta đang làm vì Đạo hay vì danh?

VII. Ngộ nhận & Gỡ giải

Note

  • Nhầm: Giữ Đạo là rời đời。 Gỡ: Giữ Đạo là sống giữa đời mà không bị đời kéo。

  • Nhầm: Phê phán giàu sang。 Gỡ: Không chống giàu, chỉ cảnh tỉnh phô trương và mất gốc。


VIII. Kết luận

Note

Chương 53 dạy: Đại Đạo vốn giản, nhưng lòng người thích quanh co。Khi hình thức thắng nội dung, xa hoa thắng chất phác, thì Đạo mất。Giữ Đạo là giữ lòng sợ lạc Đạo – giản, thật và đủ。