Đạo Đức Kinh — Chương 68
Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)
I. Đối chiếu bản gốc
- Vương Bật: Chương 68
- Mã Vương Đôi: Thuộc 德經, tiếp sau chương 67。
II. Nguyên văn Hán cổ
- Mã Vương Đôi viết 「不爭」 thay cho 「不與」, cùng nghĩa “không tranh”。
- Chủ đề: Đức của người thắng mà không tranh, mạnh mà không hiếu thắng。
III. Bản dịch Việt
Người giỏi cầm quân, không ưa dùng sức。 Người giỏi chiến đấu, không nổi giận。 Người giỏi thắng địch, không tranh hơn。 Người giỏi dùng người, ở chỗ thấp。
Ấy là đức không tranh； Ấy là dùng sức người； Ấy là thuận với Trời — đạo xưa cùng cực。
IV. Chú giải
- “不武”: không hiếu võ – lấy nhân để trị, không chuộng vũ lực。
- “不怒”: không do sân mà đánh – bình tâm để thắng。
- “不與 / 不爭”: không tranh công, không hơn thua nhỏ。
- “為之下”: ở dưới người để nâng họ lên – đức khiêm của lãnh đạo。
- “配天”: hòa với đạo trời, thuận tự nhiên, không cưỡng thắng。
V. Khái quát ý nghĩa
- Thắng lớn là thắng mà không tranh。
- Mạnh thật là mạnh mà không hiếu thắng。
- Lãnh đạo thật biết ở dưới để người khác tỏa sáng。
Tinh yếu: Không tranh mà thắng；không hiếu mà thành；ấy là đức thuận Trời。
VI. Bài học ứng dụng
| Hình ảnh | Bài học | Ứng dụng |
|---|---|---|
| Không hiếu võ | Mềm thắng cứng | Xử lý xung đột bằng điềm tĩnh, không bạo lực |
| Không giận khi chiến | Tâm vững thì thắng | Ra quyết định trong tĩnh, không trong nóng giận |
| Ở dưới mà dẫn trên | Khiêm để dẫn | Người quản trị đặt mình sau để nâng đội ngũ |
VII. Ngộ nhận & Gỡ giải
-
Nhầm: Không đánh là yếu。 Gỡ: Là chọn đúng trận mà thắng；thắng bằng tâm, không bằng sức。
-
Nhầm: Ở dưới là bị lép。 Gỡ: Là vị thế bao dung, nâng người – sức mạnh của nước ở thấp。