Chương 7 · Tâm không ngăn ngại
I. Nguyên văn & Dịch nghĩa
Bồ-tát y theo Bát-nhã Ba-la-mật-đa nên tâm không ngăn ngại; vì không ngăn ngại nên không sợ hãi, xa lìa mộng tưởng điên đảo, đạt Niết-bàn rốt ráo.
II. Giải thích từ khóa
- Chướng ngại, vướng mắc, ràng buộc trong tâm.
- Có thể do chấp trước, lo sợ, hoặc vọng tưởng.
- Nhận thức sai lầm, lộn ngược.
- Thấy có ngã, có pháp cố định, bám chấp vào ảo tưởng.
III. Chú giải ý nghĩa
- Quán chiếu Bát-nhã giúp tâm không bị chướng ngại.
- Khi tâm không bị chướng ngại → không còn sợ hãi.
- Vượt khỏi điên đảo mộng tưởng → đạt tự do, an ổn, Niết-bàn rốt ráo.
- Nhầm: không sợ hãi = vô cảm, thờ ơ. ❌
- Đúng: không sợ hãi = trí tuệ sáng suốt, thấy rõ bản chất, không bị chi phối. ✔️
IV. Minh họa đời thường
- Công việc: khi không còn chấp vào kết quả, ta làm việc với tâm an ổn hơn.
- Quan hệ: khi buông chấp kiểm soát người khác, tình cảm trở nên tự do.
- Tâm lý: đối diện thất bại không còn sợ hãi, vì thấy bản chất vô thường.
V. Ứng dụng thực hành
- Nhận diện một nỗi sợ cụ thể (thi cử, mất mát, bệnh tật…).
- Quán chiếu: nỗi sợ này không có tự tính, do duyên hợp mà sinh.
- Nhận ra: khi buông chấp, tâm trở nên không ngăn ngại.