Keyboard shortcuts

Press or to navigate between chapters

Press S or / to search in the book

Press ? to show this help

Press Esc to hide this help

Đạo Đức Kinh — Chương 58

Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)


I. Đối chiếu bản gốc

  • Vương Bật: Chương 58
  • Mã Vương Đôi: Thuộc 德經, tiếp sau chương 57。

II. Nguyên văn Hán cổ

Note

其政悶悶,其民淳淳; 其政察察,其民缺缺。 禍兮福之所倚;福兮禍之所伏。 孰知其極?其無正也。 正復為奇,善復為妖。 人之迷,其日固久矣!

是以聖人方而不割,廉而不劌,直而不肆,光而不耀。

Note

其政悶悶,其民淳淳; 其政察察,其民缺缺。 禍兮福之所倚;福兮禍之所伏。 孰知其極?其無正也。 正復為奇,善復為妖。 人之迷,其日固久矣!

是以聖人方而不割,廉而不劌,直而不肆,光而不耀。

Note

  • Hai bản thống nhất hoàn toàn。

III. Bản dịch Việt

Note

Chính trị mà khoan hòa thì dân thuần hậu; Chính trị mà nghiêm sát thì dân gian dối。

Họa là nơi nương của phúc; Phúc là chỗ ẩn của họa。 Ai biết được chỗ cùng của chúng?Không có định。

Chính lại hóa thành kỳ; Thiện lại hóa thành yêu。 Người đời mê đã lâu rồi。

Cho nên bậc Thánh: Vuông mà không cắt; Trong mà không làm thương; Thẳng mà không thô; Sáng mà không chói。


IV. Chú giải

Note

  • “Chính trị khoan hòa”: không can thiệp quá, dân tự nhiên chất phác。
  • “Chính trị nghiêm sát”: luật lệ chặt, dân sinh đối phó。
  • “Họa phúc xoay nhau”: không tuyệt đối tốt xấu – phúc trong họa, họa trong phúc。
  • “Chính hóa kỳ, thiện hóa yêu”: cái quá mức dễ phản thành ngược。
  • “Thánh nhân”: biết dừng ở chừng mực – vuông mà không sắc, sáng mà không gắt。

V. Khái quát ý nghĩa

Note

  • Trị nước phải dung hòa: quá nghiêm thì dân giả, quá thả thì loạn。
  • Họa phúc chuyển hóa, không nên cố chấp。
  • Người theo Đạo giữ chừng, sáng mà nhu, thẳng mà hòa。

Tinh yếu: Hòa nhi bất cực – mềm mà đủ, sáng mà không lóa。


VI. Bài học ứng dụng

Hình ảnhBài họcỨng dụng
Khoan hòaDân tự thuầnLãnh đạo biết lùi, dân dễ gần
Họa phúc chuyển nhauKhông cố địnhKhi gặp khó, giữ tâm bình để thấy phúc trong họa
Vuông mà không cắtGiữ mực độLàm đúng nhưng không cứng, sáng mà vẫn khiêm

VII. Ngộ nhận & Gỡ giải

Note

  • Nhầm: Chính trị khoan hòa là buông lỏng。 Gỡ: Là không gò ép – để dân thuận theo tự nhiên。

  • Nhầm: Thánh nhân vô vi là vô năng。 Gỡ: Là biết chừng, hành ít mà trúng。


VIII. Kết luận

Note

Chương 58 dạy: trị nước lấy khoan hòa làm gốc, lấy nhu làm độ。Họa phúc chuyển nhau, sáng mà không chói, chính mà không cứng。Ấy là đức của người thuận Đạo。