Đạo Đức Kinh — Chương 59
Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)
I. Đối chiếu bản gốc
- Vương Bật: Chương 59
- Mã Vương Đôi: Thuộc 德經, tiếp sau chương 58。
II. Nguyên văn Hán cổ
III. Bản dịch Việt
Trị người, thờ Trời – không gì bằng tiết độ。 Chỉ có tiết độ, ấy là sớm thuận。 Sớm thuận gọi là tích đức sâu dày； Tích đức sâu thì việc gì cũng thành。 Không gì chẳng thành thì chẳng biết đến cùng； Chẳng biết đến cùng thì có thể giữ nước。 Giữ được gốc của nước thì lâu dài。 Ấy gọi là: gốc sâu rễ vững, sống lâu nhìn xa – đạo của bền lâu。
IV. Chú giải
- “嗇 (sắc)”: tiết kiệm, biết đủ, biết dừng – không phung phí sức, lời, hay quyền。
- “早服”: thuận theo Đạo sớm, không đợi đến khi loạn mới sửa。
- “重積德”: tích đức dày, vun gốc sâu – không tìm công nhanh。
- “深根固柢”: gốc sâu rễ chắc – biểu tượng cho nền tảng vững。
V. Khái quát ý nghĩa
- Trị người hay thờ Trời, cốt ở biết tiết chế。
- Tiết chế giúp tích đức, tích đức giúp bền。
- Cái gì gốc sâu, thì ngọn mới lâu；người giữ Đạo là người dưỡng gốc。
Tinh yếu: Tiết chế là gốc của bền lâu；vun đức là nền của trị vững。
VI. Bài học ứng dụng
| Hình ảnh | Bài học | Ứng dụng |
|---|---|---|
| Dưỡng cây | Gốc sâu, lá mới xanh | Xây nền tảng nhân tâm, đừng chỉ chạy theo thành tích |
| Tích đức dày | Mưa lâu thấm đất | Làm điều nhỏ thiện, tích lại sẽ hóa lớn |
| Tiết chế | Ít mà đủ | Quản lý tiết kiệm, nói ít mà trúng, hành chậm mà chắc |
VII. Ngộ nhận & Gỡ giải
-
Nhầm: Tiết chế là keo kiệt。 Gỡ: Tiết chế là biết đủ, giữ năng lượng cho điều đáng。
-
Nhầm: Tích đức là chuyện xa xôi。 Gỡ: Là thực hành từng ngày – giữ lời, giúp người, làm việc thiện nhỏ。