Keyboard shortcuts

Press or to navigate between chapters

Press S or / to search in the book

Press ? to show this help

Press Esc to hide this help

Đạo Đức Kinh — Chương 80

Nước nhỏ, dân ít

Đối chiếu bản Vương Bật (王弼本) và Mã Vương Đôi (帛書 甲/乙)


I. Đối chiếu bản gốc

  • Vương Bật: Chương 80
  • Mã Vương Đôi: Thuộc 德經, tiếp sau chương 79。

II. Nguyên văn Hán cổ

Note

小國寡民。 使有什伯之器而不用;使民重死而不遠徙。 雖有舟輿,無所乘之;雖有甲兵,無所陳之。 使民復結繩而用之。 甘其食,美其服,安其居,樂其俗。 鄰國相望,雞犬之聲相聞,民至老死不相往來。

Note

小國寡民。 使有什伯之器而不用;使民重死而不遠徙。 雖有舟輿,無所乘之;雖有甲兵,無所陳之。 使民復結繩而用之。 甘其食,美其服,安其居,樂其俗。 鄰國相望,雞犬之聲相聞,民至老死不相往來。

Note

  • Hai bản thống nhất.
  • Chủ đề: Xã hội lý tưởng giản dị — nhỏ, an, tự nhiên, không hiếu dụng。

III. Bản dịch Việt

Note

Nước nhỏ, dân ít。 Dù có công cụ gấp mười, gấp trăm — cũng không dùng hết。 Dạy dân biết quý sinh mạng, không muốn đi xa。

Dù có thuyền xe — cũng không cần cưỡi; Dù có giáp binh — cũng không cần bày。

Khiến dân trở lại như thời thắt dây ghi việc: Ăn ngon miệng,mặc đẹp lòng,ở yên ổn,vui phong tục。

Nước láng giềng gần nhau,gà chó nghe tiếng nhau, mà dân đến già chết không qua lại。


IV. Chú giải

Note

  • “小國寡民”: xã hội lý tưởng – ít dân, đơn giản, không cạnh tranh。
  • “結繩而用之”: trở về lối sống mộc mạc, tự nhiên;ẩn dụ cho giản hóa văn minh。
  • “甘其食,美其服”: biết đủ, thấy đẹp trong cái đang có。
  • “不相往來”: không vì cô lập, mà vì đủ an — không cần chạy theo bên ngoài。

V. Khái quát ý nghĩa

Note

  • Lý tưởng trị quốc của Đạo: giản dị, an nhiên, ít dục vọng。
  • Khoa học, chiến tranh, xa hoa – không khiến dân an。
  • Khi lòng người đủ, vật không cần nhiều。

Tinh yếu: Giản để an;đủ để vui;ít để lâu。


VI. Bài học ứng dụng

Hình ảnhBài họcỨng dụng
Nước nhỏ, dân ítÍt dục thì anGiảm ham muốn vật chất, giữ tâm bình
Không dùng binh giápHòa là gốcTránh tranh đoạt, giữ lòng yên
Thắt dây ghi việcGiản hóa sốngSống đơn giản, thấy vui trong hiện tại

VII. Ngộ nhận & Gỡ giải

Note

  • Nhầm: Chống lại tiến bộ。 Gỡ: Không phản khoa học;chỉ chống xa hoa và loạn dụng。

  • Nhầm: Cô lập, khép kín。 Gỡ: Là đủ đầy bên trong nên không lệ thuộc ngoài。


VIII. Kết luận

Note

Chương 80 dạy: nước nhỏ, dân ít — ẩn dụ cho tâm người giản dị và tự đủ。Càng ít ham muốn, càng nhiều bình an。Đạo không ở xa, chỉ cần buông bớt — đủ là yên, giản là vui。